EUROPA  BEZ  GRANIC ..

ZAKOŃCZENIE PROJEKTU  SOCRATES  COMENIUS

„POZNAJĄC – ZROZUMIEĆ I POMÓC”

W ZESPOLE SZKÓŁ NR 2 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W HAJNÓWCE

 

 Szkoła to miejsce zdobywania wiedzy – matematycznej, przyrodniczej, językowej; wiedzy o świecie, kulturze. Jesteśmy członkami Unii Europejskiej, należymy do wspólnoty mającej wspólne korzenie i tradycje. Otwierają się przed nami granice, co wpływa na konieczność doskonalenia znajomości języków obcych, zdobywania nowych umiejętności i kompetencji, poszerzania praktycznych umiejętności w każdej dziedzinie życia.  Tymczasem w nauczaniu przeważa encyklopedyzm i teoretyzowanie, a przecież...

    ...MOŻNA INACZEJ...

        Przeciwdziałaniu szkolnej monotonii i schematyzmowi w nauczaniu służą różne działania podejmowane przez nauczycieli kreatywnych, aktywnych, którzy nie boją się wyzwań, trudności i  nowości. To uczenie w praktyce, poprzez konkretne działanie. Odejście od tradycyjnych metod nauczania było jednym z podstawowych wyzwań stojących przed kadrą nauczycielską z Zespołu Szkół nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Hajnówce zaangażowaną w pracę nad projektem „Poznając – zrozumieć i pomóc” w ramach programu Socrates Comenius. „Pewnego dnia, surfując po Internecie – wspomina Anna Rabecka, nauczycielka  języka niemieckiego, koordynatorka projektu – wpadłam na pomysł nawiązania współpracy z jakąś szkołą z Europy Zachodniej. Napisałam, że poszukujemy partnera do realizacji projektu. Przedstawiłam naszą szkołę jako placówkę z oddziałami integracyjnymi. Po dwóch dniach odezwała się nauczycielka z Francji, współtwórczyni projektu dotyczącego tolerancji. Nasze formy pracy i idea integracji dzieci zdrowych z niepełnosprawnymi wywarła na niej tak duże wrażenie, że natychmiast zaprosiła naszą szkołę do współpracy.” Pozostało już tylko wypełnić formularz zgłoszeniowy i czekać na akceptację Agencji Narodowej...

 

TAK SIĘ ZACZĘŁO...

 

            Początkowa wymiana e - maili szybko została zastąpiona bezpośrednimi rozmowami. W listopadzie 2004 r. , podczas pierwszego spotkania wszystkich uczestników projektu (z Polski, Francji, Rumunii, Niemiec, Włoch) w Pornic we Francji, zostały ustalone cele, zadania i działania na kolejne trzy lata pracy.

 

        Podstawowym celem projektu jest zrozumienie problemów różnych grup społecznych – osób niepełnosprawnych, starszych (r. szk. 2004/ 2005), bezrobotnych, obcokrajowców, uchodźców (r. szk. 2005/ 2006), alkoholików, narkomanów, więźniów zakładów karnych, osób uzależnionych od gier komputerowych i Internetu, chorych na AIDS, bulimię, anoreksję (r. szk. 2006/ 2007) ... – czyli wszystkich tych, którzy ze względu na swą pozycję społeczną nie do końca odnajdują się w społeczeństwie, których czasami, nie rozumiejąc lub bojąc się, spychamy poza nawias i izolujemy.

 

ZABIERAMY SIĘ DO PRACY

 

        Każdy rok pracy w projekcie to cały szereg działań i przedsięwzięć. Są wśród nich tak zwane Dni Europejskie, w czasie których prezentujemy efekty naszych prac, wydarzenia wyjątkowe, spektakularne, które odbiły się szerokim echem w środowisku hajnowskim ( i szerszym). Do nich należą między innymi:

 

·           Dzień Tolerancji pod hasłem „Czy naprawdę jesteśmy inni? Razem w naszej szkole” (maj 2005)

W tym dniu między innymi przedstawiliśmy efekty współpracy ze szkołą specjalną (przygotowanie przedstawienia pt. „Marzenia” na temat tolerancji, poznanie problemów osób niepełnosprawnych umysłowo, zawody sportowe, konkurs na najciekawszy plakat, integracyjne warsztaty prac plastycznych). Gościliśmy również  złotą medalistką w rzucie oszczepem paraolimpiady w Seulu w 1988 r., osoby niepełnosprawne aktywne sportowo, plastycznie, społecznie i zespół muzyczny „Bongo” ze Środowiskowego Domu Pomocy w Zaściankach k/ Białegostoku , w skład którego wchodzą osoby niepełnosprawne umysłowo. Odbyły się prelekcje dotyczące problematyki niepełnosprawności, sposobów udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym, norm prawnych dotyczących tej grupy społecznej oraz ogólnie pojętej tolerancji, przygotowane przez  pracowników Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Hajnówce, Środowiskowego Domu Samopomocy i pedagoga szkolnego. 

·           Dzień Uchodźcy (r. szk. 2005/ 2006)

 

Tego dnia gościliśmy w szkole obcokrajowców mieszkających w Polsce (rodziców naszych uczniów), którzy dzieciom w świetlicy czytali baśnie znane w całej Europie. Pracownicy Urzędu Celnego opowiadali o problemach uchodźców, z jakimi zetknęli się w czasie swojej pracy, a pracownik Komendy Powiatowej w Hajnówce rozmawiał z młodzieżą na temat problemu bezdomności i zakresie tego zjawiska w naszym mieście. Duże poruszenie wśród uczniów wzbudziła wystawa zdjęć ukazująca tragizm uchodźców. 

        Praca nad projektem to jednak nie tylko organizacja takich wyjątkowych dni, ale przede wszystkim codzienna, żmudna praca uczniów i nauczycieli. Kierowani przez pedagogów młodzi ludzie nawiązywali kontakty z przedstawicielami wyżej wymienionych grup, poznawali ich problemy, szukali rozwiązań pomocnych w walce z dyskryminacją i dążących do integracji na różnych płaszczyznach. Zapoznawali się z ustawami, przepisami, rozporządzeniami regulującymi sytuację prawną tych grup. Uświadamiali sobie całe spectrum problemów, z jakimi borykają się na co dzień. Nawiązali ścisłą współpracę z hajnowską szkołą specjalną, ze Środowiskowym Domem Samopomocy, Domem Miłosierdzia „Samarytanin” ,odwiedzili Dom Uchodźcy w Białymstoku, Urząd Pracy, MOPS.

        Nadzwyczajnym i niecodziennym aspektem pracy były wyjazdy uczniów i nauczycieli za granicę: do Pornic we Francji (w listopadzie 2004 - nauczyciele i w maju 2006 – uczniowie wraz z nauczycielami), do Beelitz w Niemczech (w maju 2005 r. - uczniowie wraz z nauczycielami), do Partinico we Włoszech (w listopadzie 2005 r. – nauczyciele) i Rumunii(październik 2006 r. - nauczyciele). W lutym 2005 r. po raz pierwszy gościliśmy w Hajnówce partnerów projektu. 

        Ostatnia  wizyta nauczycieli i uczniów ze wszystkich szkół biorących udział w projekcie (Hajnówka, 20 – 26 maja 2007 r.) miała na celu prezentację wyników trzeciego roku pracy nad projektem oraz podsumowanie trzyletniej współpracy. Program wizyty był niezwykle ciekawy i bogaty. Uczniowie z Francji, Niemiec i Rumunii poznawali nasze miasto, odwiedzając najciekawsze miejsca. Spotkali się z władzami Hajnówki, brali udział w zajęciach etnograficznych w Muzeum Kultury Białoruskiej, zwiedzali Muzeum Przyrodniczo – Leśne w Białowieży oraz Rezerwat Ścisły, a także Rezerwat Żubrów i Tarpanów. W czasie warsztatów w Lewkowie tworzyli gliniane pamiątki regionalne. Poznali urok przejazdu kolejką wąskotorową do Topiła, próbowali swych sił w zawodach sportowych w ramach Międzynarodowej Ligi Lekkoatletycznej.

        Punktem kulminacyjnym wizyty był Dzień Europejski (czwartek 24. 05. 2007 r.), w czasie którego wszystkie szkoły partnerskie prezentowały efekty swoich działań i podejmowanych przedsięwzięć, ale także wspólnie się bawiły: tańcząc tańce narodowe, rozpoznając smak typowych dla naszych krajów potraw, łamiąc języki przy czytaniu trudnych polskich wierszyków, projektując strój z surowców wtórnych.

 

JAK PRACOWALIŚMY? CO ZYSKALIŚMY

        Praca nad projektem wymaga ogromnego zaangażowania uczniów i nauczycieli zarówno w czasie zajęć lekcyjnych (wybrane elementy projektu realizowano między innymi w czasie godzin wychowawczych, lekcji języka niemieckiego i angielskiego, wychowania fizycznego, wos, historii, geografii, przyrody, informatyki) , jak i poza nimi (zaangażowanie Uczniowskiego Samorządu Szkolnego, koła „Zręczne ręce”, wolontariuszy, zuchów), konieczność wykazania się nie tylko teoretyczną wiedzą, ale przede wszystkim praktycznymi  umiejętnościami w zdobywaniu i selekcji informacji z różnych źródeł, przetwarzaniu danych, formułowaniu i przeprowadzaniu ankiet oraz wywiadów, obsłudze multimediów (komputer, skaner, aparat cyfrowy, kamera), planowaniu pracy, przygotowywaniu adaptacji teatralnych. Uczniowie doskonalili swoje kompetencje językowe podczas bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami z innych krajów. Podczas zagranicznych wyjazdów musieli pokonać barierę językową, w każdej sytuacji porozumiewając się w języku obcym, co miało zdecydowany wpływ na przełamywanie wstydu, oporu i zwiększenie motywacji do nauki. Poprzez rozwijanie kontaktów poznali styl życia, kulturowe różnice i podobieństwa mieszkańców krajów uczestniczących w projekcie. Realizacja projektu wpłynęła także wyraźnie na podwyższenie atrakcyjności szkoły w oczach uczniów, zwiększyła ogólny poziom motywacji do rozwijania rozmaitych form aktywności i współpracy w grupie. Ponadto dzięki projektowi została rozszerzona oferta zajęć pozalekcyjnych i powstała nowoczesna pracownia językowa. Wraz z rozwojem projektu rosła liczba jego przyjaciół i realizatorów coraz ciekawszych przedsięwzięć

        Temat tolerancji i akceptacji okazał się trafnym wyborem. Trzyletnia praca nad projektem zmieniła nastawienie uczniów wobec panujących w środowisku stereotypów, zaowocowała zrozumieniem problemów nękających interesujące nas grupy społeczne, uwrażliwiła dzieci i młodzież – a te wartości są przecież bezcenne. 

        Podczas wizyt w szkołach partnerskich nawiązały się liczne przyjaźnie – zarówno wśród nauczycieli, jak i wśród uczniów – które wyszły poza ramy realizacji wspólnych zadań. Mimo iż praca nad projektem dobiegła końca, nasza przyjaźń przetrwa... Przecież Europa nie ma granic...

I  NA  ZAKOŃCZENIE...

 

        Praca nad projektem to nie tylko wytężona praca uczniów i nauczycieli, ale także dość duże koszty finansowe. Wiele działań nie doszłoby do skutku, gdyby nie wsparcie naszych hajnowskich władz samorządowych: Burmistrza Miasta - pana Anatola Ochryciuka i Inspektor Oświaty – pani Eugenii Marczuk, którzy niejednokrotnie okazywali nam dowody życzliwości i sympatii oraz wspomagali w realizacji zadań. Ogromną pomoc otrzymaliśmy także z Polsko – Niemieckiej Współpracy Młodzieży i Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej. Pracując nad projektem, spotkaliśmy się z otwartością i dobrymi chęciami wielu osób, bez pomocy których nasze pomysły nie mogłyby dojść do skutku. Ponadto żadne zadanie nie mogłoby być zrealizowane, gdyby nie ogromne zaangażowanie rodziców naszych uczniów. WOBEC WSZYSTKICH, KTÓRZY WSPIERALI PRACĘ W PROJEKCIE, WYRAŻAMY OGROMNĄ WDZIĘCZNOŚĆ I SKŁADAMY GORĄCE PODZIĘKOWANIA!

Niedziela, 20 maja 2007

         Dzisiaj, około godziny 2100 przybyli nasi goście z Niemiec, Francji i Rumunii. Jak najserdeczniej powitaliśmy naszych zagranicznych kolegów. Po zakwaterowaniu, rozpakowaniu rzeczy, wymianie drobnych upominków uczestnicy projektu Socrates Comenius zaczęli przygotowywania do jutrzejszego dnia, który rozpoczynał ciekawy, acz ciężki i bardzo pracowity tydzień.

Poniedziałek, 21 maja 2007

         Dzień rozpoczął się bardzo wcześnie. Akurat od tego dnia zaczęły się wielkie upały, które lekko zaskoczyły nas wszystkich.

         Najpierw zaprowadziliśmy naszych kolegów na lekcję. Jednak zamiast się uczyć, rozmawialiśmy o ich systemie edukacji, szkole, mieście oraz pytaliśmy, jakie są pierwsze wrażenia z pobytu w naszym kraju.

         O godzinie 900 wyruszyliśmy w międzynarodowych grupach na rajd po Hajnówce. Każdy zespół otrzymał identyfikatory, mapkę oraz teksty na temat zwiedzanych miejsc w języku niemieckim i angielskim. Chociaż niektórym doskwierało gorąco, to jednak wszyscy starali się dokładnie wypełniać luki w tekstach oraz jak najwięcej dowiedzieć się i zapamiętać o osobliwościach Hajnówki.

         O godzinie 1300 na wszystkich czekał obiad w stołówce szkolnej. Młodzież i nauczyciele z zagranicy mieli okazję pierwszy raz spróbować jednej z polskich potraw – bigosu.<br />

 

         Potem wszyscy udali się do Muzeum Kultury Białoruskiej, aby uczestniczyć w zajęciach etnograficznych. Mieliśmy okazję obejrzeć filmy o mniejszości białoruskiej w Polsce i Hajnówce, wysłuchać białoruskich utworów muzycznych, a także zwiedzić wystawę.<br />

 

         Po tej wizycie większość uczniów miała wolny czas, natomiast delegacje poszczególnych państw partnerskich w urzędzie miasta spotkały się z władzami Hajnówki. Niecierpliwie czekaliśmy wieczoru bo w szkole zaplanowaliśmy dyskotekę. Wszyscy świetnie się bawili od 1900 do 2300. W grupkach wracaliśmy rozbawieni do domów.

 

Wtorek, 22 maja 2007

 

         Dla polskich uczniów wtorek był zwykłym dniem nauki. Natomiast nasi goście o 800 wyjechali na wycieczkę do Białowieży. Zwiedzali Rezerwat Ścisły, Muzeum Przyrodniczo-Leśne, Rezerwat Żubrów i Tarpanów. Wmiędzy czasie mieli jeszcze piknik. Wieczorem, kiedy wrócili, opowiadali nam, że bardzo im się tam podobało, lecz doskwierały im komary, których w Polsce jest o wiele więcej, niż w ich krajach. Po wycieczce spędzali wolny czas z rodzinami goszczącymi.

Środa, 23 maja 2007

         Dzisiejszy dzień był także bardzo ciekawy. Podczas gdy Polacy udali się na lekcje, goście pojechali do Lewkowa. Mieli tam zorganizowane warsztaty – najbardziej podobało im się lepienie glinianych figurek. Do szkoły przyjechali około 1300, aby zjeść obiad. Następnie udali się na krótką przerwę do domów, by przygotować się do wycieczki do Topiła.<br />

         Wszyscy uczestnicy projektu zebrali się o godzinie 1530 przy stacji kolejki wąskotorowej. Tym razem wszyscy spryskali się środkiem przeciw komarom i kleszczom. Przejażdżka trwała około 25 minut. Przed przystankiem na Topile nie lada atrakcja. Kolejkę zatrzymał patrol w mundurach. Dla naszych kolegów zza granicy było to ciekawe przeżycie. Niektórzy pewnie do dziś myślą, że to  był żart. Na miejscu urządziliśmy ognisko i grill. Graliśmy także w mini siatkówkę, różne zabawy z piłką lub bez. Wszyscy szaleli, aż do odjazdu. Później znowu mieliśmy trochę wolnego czasu na spędzeni z gośćmi. Miło się rozmawiało o sprawach młodzieży w poszczególnych krajach.

Czwartek, 24 maja 2007

 

         Czwartek był Dniem Europejskim. W Hajnowskim Domu Kultury zorganizowano z tej okazji różne gry i zabawy. Najpierw braliśmy udział w konkursie wiedzy o Europie. Następnie mieliśmy okazję zobaczyć kilka tańców towarzyskich. Później projektowaliśmy ekologiczne stroje z surowców wtórnych na międzynarodowy pokaz mody. Odgadywaliśmy potrawy z różnych krajów po smaku. Na koniec wszyscy mogliśmy nauczyć się „Trojaczka” oraz tańczyć do melodii europejskich (np. walc wiedeński, kalinka, polonez, czeska polka, itp.).

 

         Po obiedzie w szkole, mieliśmy trochę wolnego czasu, aby przygotować się do przedstawień i prezentacji.

         Już o 1500 byliśmy z powrotem w „Górniku”. Tam każda szkoła zaprezentowała co najmniej jedną „sztukę”. Potem wszyscy śpiewaliśmy hymn europejski – „Odę do radości” – każdy w swoim języku. Potem mogliśmy wysłuchać koncertu zespołu ludowego „Czeremszyna”.

Piątek, 25 maja 2007

 

         Piątek z kolei był sportowym dniem. Na stadionie odbyła się Międzynarodowa Liga Lekkoatletyczna. W zawodach rywalizowały ze sobą wielonarodowe grupy. Konkurencje były zróżnicowane i wymagały dużego wkładu zespołu. Pod koniec zostały wręczone medale.

 

         Po obiedzie  mieliśmy już dużo wolnego czasu, który został przeznaczony głównie na zakupy. Już tego wieczoru nasi koledzy musieli się spakować.

Sobota, 26 maja 2007

 

         Dzisiaj z samego rana przyjechaliśmy pod szkołę. Nasi goście musieli już odjeżdżać. Wszyscy się żegnali, panowała smutna atmosfera. Popłynęły łzy i z żalem rozstaliśmy się ze swoimi nowymi przyjaciółmi. O 7.00 rano autokary odjechały. Mamy nadzieję, że miło spędzili czas w Hajnówce i nie zapomną tego pobytu.

 

opr. Katarzyna Tarasiuk