BIBLIOTERAPIA W OBLICZU PANDEMII
Psychologowie coraz częściej poruszają kwestię wpływu emocjonalnego pandemii i izolacji na uczniów, którzy pozornie mogą nie okazywać przejęcia sytuacją, jednak – przyzwyczajeni do zużywania znacznie większej ilości energii oraz codziennych spotkań z rówieśnikami – z czasem będą coraz bardziej przytłoczeni sytuacją. Jest to szeroko omawiany problem w kontekście Włoch, gdzie kwarantanna trwa dłużej . Dzieci są szalenie spostrzegawcze. Zauważają więcej niż nam, dorosłym, się wydaje. Szybko wyczuwają i łatwo przejmują nasze emocje. Dlatego tak ważna jest szczera rozmowa z dzieckiem na temat tego, co się dzieje wokół nas. Choć teraz publicznie o tym się nie mówi, w przyszłości z tym stresem, strachem i samotnością trzeba będzie sobie poradzić. Wyobraźnia i fantazja są potężnym orężem dzieci przy zmaganiach z sytuacjami czy problemami dnia codziennego. Polecamy rodzicom i opiekunom dzieci, by sięgali po bajki, historyjki, filmiki. W nich właśnie poruszane są aktualne problemy bliskie dzieciom.
Praca zdalna nauczyciela bibliotekarza w tym trudnym czasie polega między innymi na wyszukiwaniu materiałów do wykorzystywania w domowej biblioterapii. Wpisuje się to w zalecenia MEN, które w przykładach pracy zdalnej nauczycieli umieściło zachętę do wykorzystywania literatury terapeutycznej w nauczaniu domowym. Zrodziło się pytanie: Jak umiejętnie wykorzystywać to narzędzie edukacji, wychowania i terapii w pracy na odległość. Za podstawowy cel biblioterapii uznaje się wsparcie, „umacnianie” dzieci, wyjaśnianie zaistniałej sytuacji poprzez ukierunkowane czytanie. W procesie tym istotną rolę odgrywa pośrednik, w obecnej sytuacji to przede wszystkim rodzic/opiekun, korzystający w domu z odpowiednich materiałów , które podsuwa mu bibliotekarz.
MODELE DZIAŁAŃ BIBLIOTERAPEUTYCZNYCH W EDUKACJI ON-LINE
W okresie walki z epidemią koronawirusa szczególnego znaczenia nabierają materiały dostępne w sieci. Podzieliłyśmy je na kilka grup.
1. Książki w formacie pdf, bajki terapeutyczne, opowiadania, picturebooki, poradniki, które pomagają dzieciom wyjaśnić, czym jest epidemia koronawirusa i jak należy się w związku z nią zachowywać.
Masz tę moc to zupełnie darmowa książka dla dzieci w formacie pdf. Agnieszka Frączek, Ewa Podleś, Wydawnictwo Olesiejuk. Książka powstała przy współpracy lekarzy i psychologów.
Ze wstępu: „Drodzy Czytelnicy, książka, którą macie przed sobą, powstała z potrzeby serca i chęci pomocy. Sytuację związaną z pandemią koronawirusa trudno zrozumieć – często górę biorą strach i panika. Mamy nadzieję, że ta publikacja pozwoli Wam i przede wszystkim Waszym dzieciom zrozumieć, co tak naprawdę się stało, czym jest epidemia, co to jest koronawirus i jak się go wystrzegać”.
Ilustrowany poradnik Jak rozmawiać z dziećmi o koronawirusie / http://www.mindheart.co/descargables autorstwa kolumbijskiej psycholożki Manueli Moliny Cruz. Autorka radzi, żeby podkreślać rolę samego dziecka w zachowaniu bezpieczeństwa. Dzięki temu młody czytelnik może poczuć, że sam przyczynia się do poprawy sytuacji, przez co staje się spokojniejszy. Materiał jest darmowy.
Bajka Jeżyk Bartek zostaje w domu napisana przez psycholożkę i nauczycielkę języka polskiego Martę Mytko. Bajka wyjaśnia przedszkolakom, dlaczego w najbliższym czasie muszą zostać w domu i podpowiada sposoby spędzania wolnego czasu.
Bajka o złym królu wirusie i dobrej kwarantannie napisana przez psycholożkę, Dorotę Bródkę. Dostępna jako ebook w formacie PDF i w formie audiobooka.
Zgrywisia, zaklęcie i zabawa w śpiewanego. Opowieść na czas zarazy. Bajka autorstwa Marii Maruszczyk, psycholożki i bajkoterapeutki. Wersja do poczytania i do posłuchania znajduje się tutaj.
2. Filmy i programy edukacyjne. Każdego dnia powstają nowe, więc warto śledzić propozycje w sieci na bieżąco.
Filmy Edusie. Co to jest koronawirus? Pomysł i realizacja: Pracownia Za Piecem – Milena Muzyczuk, Ryszard Muzyczuk Wsparcie merytoryczne: www.lekarzedlaprzedszkolakow.pl
Animacja o koronawirusie autorstwa Anny Kaczor.
Studio Dinksy przygotowało filmik edukacyjny wyjaśniający dzieciom i dorosłym pojęcia związane z koronawirusem (pandemia, kwarantanna itd.). Do filmu powstają scenariusze pracy z dziećmi na temat koronawirusa.
3. Wybór wierszy i piosenek poświęconych tematyce profilaktyki i promocji zdrowia.
Wiersz Małgorzaty Strzałkowskiej Wirus, w którym Autorka tłumaczy dzieciom, czym jest koronawirus i dlaczego należy myć ręce.
Wiersz Artura Barcisia o koronawirusie
Piosenka Koronawirus niech tylko miłość będzie zaraźliwa Magdaleny Beredy
Ebook #Zostańwdomu. O epidemii, kwarantannie i emocjach Karoliny Piotrowskiej prowadzącej blog: Mama seksuolog. Na stronie znajdziemy również propozycje eksperymentów do wykonania w czasie kwarantanny, porady lekarza i wskazówki dla rodziców, jak rozumieć dziecięce emocje i jak wspierać maluchy w przeżywaniu tej trudnej sytuacji.
Na trudny czas Wirusobajka. Autorka Anna Jaworska, czytają Justyna Siepietowska i Helena Jarzyńska (Radio Poznań). Audiobook dostępny tutaj.
4. Blogi.
Koniecznie zajrzyjcie na blog Iwony Czesiul-Budkowskiej Biblioteczka-apteczka poświęcony biblioterapii i książkom, które wspierają rozwój emocjonalny i społeczny dzieci, oswajają zjawiska wywołujące lęk i podpowiadają sposoby radzenia sobie w sytuacjach emocjonalnie trudnych.
5. Strony bibliotek pedagogicznych.
Wszystkie biblioteki pedagogiczne włączyły się czynnie do wspierania uczniów i nauczycieli w tym trudnym okresie. Warto zajrzeć np. na stronę Regionalnego Zespołu Wsparcia Edukacji. Biblioteki Pedagogicznej w Opolu. W zakładce Edukacja Domowa znajdą Państwo materiały dla nauczycieli, uczniów i rodziców oraz konkretne adresy www narzędzi, aplikacji i stron.
Zachęcamy Rodziców do zapoznania się z tymi materiałami oraz wykorzystywania ich do prowadzenia z dziećmi rozmów na temat trudnej sytuacji w jakiej nagle znaleźliśmy się wszyscy.
Ewa Jabłońska, Grażyna Wnuczko
